17 września 1939 r. to data tragiczna w historii Polski. Miliony naszych rodaków w wyniku agresji sowietów znalazło się na bezkresnych terenach „nieludzkiej ziemi". Do łagrów trafiali żołnierze AK, ludność współpracująca z podziemiem, a także zupełnie przypadkowi ludzie. Jednak nie wszystkim było dane powrócić do ojczyzny a Ci, którym się udało, niewola wyryła głębokie rany w sercu i w pamięci.
Kazachstan, Archangielsk, Czelabińsk, Irkuck, Tulin i dziesiątki innych mniejszych i większych miejscowości - miejsc zesłania, zawsze brzmieć będą złowieszczo jako przykre zapiski w biograficznych pamiętnikach.
22 września Związek Sybiraków w Chojnowie świętował swoje 15.lecie. Niewielki to jubileusz, ale nie o cyfry tu przecież chodzi. Coroczne spotkania związkowców, to przede wszystkim moment wspólnych wspominek, chwila powrotu do lat młodości, ale i możliwość zaakcentowania swojej bytności, przekazania innym tragedii polskiego narodu i uczczenia pamięci tych, którzy w „innym świecie" pozostali na zawsze.
- Trudno dziś młodemu pokoleniu zrozumieć tragizm tamtych lat - mówią sybiracy. - Dlatego chcemy, póki żyjemy, opowiadać o naszych losach, głodzie, chłodzie, biedzie, chorobach i znieważeniu.
Nieocenioną lekcją historii są bez wątpienia publikacje. Związek Sybiraków w Chojnowie wspólnie z Urzędem Miejskim i Miejską Biblioteką Publiczną wydał książkę pt. "Wśród swoich" traktującą o dziejach z tamtego okresu, powstaniu i działalności Związku. Odrębny rozdział poświęcono członkom Związku Sybiraków z terenu miasta i gminy Chojnów. Znaleźć tu można także indywidualne wspomnienia z zsyłki.
"Nasze przeżycia i wspomnienia przekazujemy przyszłym pokoleniom, bowiem jesteśmy mądrzejsi o doświadczenie przetrwania na nieludzkiej ziemi" - to fragment ze wstępu tej książki, którą zaprezentowano po raz pierwszy właśnie podczas obchodów 15. jubileuszu.
Uroczystości związkowe rozpoczęto mszą św. celebrowaną przez prałata Tadeusza Jurka przy udziale kanonika Władysława Bystrka i proboszcza parafii z Białej ks. dr Krzysztofa Bojko.
Tradycyjnie też złożono kwiaty i zapalono znicze przy obelisku poświęconym pamięci żołnierzom poległym w walce o niepodległość ojczyzny i pomordowanym w obozach i łagrach oraz zesłanym na Sybir.
W Domu Chemika, uczestników spotkania przywitali uczniowie Szkoły Podstawowej nr 3, którzy przygotowali wspaniały, dwuczęściowy program artystyczny. Pierwszy wzniosły, patetyczny, przybliżający tragiczne losy ludzi z Sybiru, drugi z humorem, tańcem, śpiewem i dowcipem.
Dzień Sybiraka i 15.lecie chojnowskiego Związku były okazją do uhonorowania tych, którzy przez ostatnie lata czynnie wspierali jego działalność. Odznakę Honorowego Sybiraka otrzymał burmistrz Chojnowa Jan Serkies, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Chojnowie Barbara Landzberg i redaktor naczelny „Gazety Chojnowskiej" Emilia Grześkowiak. Dekoracji odznaczonych dokonał wiceprezes Zarządu Oddziału w Legnicy Wacław Makowski.
Krzyżami Zesłańca Sybiru odznaczono także dziesięciu najstarszych członków Związku. Wśród odznaczonych znaleźli się: Franciszka Bernasiewicz, Czesław Chocianowski, Julian Ciebiera, Helena Janas, Maria i Stanisław Łakomi, Stanisława Orzołek, Maria Turbiasz, Julia Wadyl i Kazimierz Fałat. W imieniu prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego, który nadaje tego typu odznaczenia, Krzyże wręczał starosta powiatowy Mieczysław Kasprzak.
Następną częścią spotkania była skromna biesiada. Wspomnieniom nie było końca, Oni wszyscy mają przecież tyle do powiedzenia - już tyle lat minęło, powinno przestać boleć…, a jednak wciąż boli.
Na zakończenie prezes Związku Tadeusz Bisiorek złożył serdeczne podziękowania za udział w uroczystościach zaproszonym gościom: staroście legnickiemu, władzom miasta i gminy, przedstawicielom Zarządu Oddziału Związku Sybiraków w Legnicy i chojnowskim księżom.
Za pośrednictwem Gazety organizatorzy spotkania składają gorące podziękowania uczniom Szkoły Podstawowej nr 3 i ich opiekunkom mgr Annie Pauch, mgr Grażynie Klucznik i mgr Marii Pękali oraz dyrekcji tej szkoły za wzruszający program artystyczny, a także drużynom harcerskim ze Związku Harcerstwa Polskiego z Chojnowa i Związku Harcerstwa Rzeczpospolitej z Białej za pomoc i uczestnictwo w uroczystości
Emilia Grześkowiak
