10 lutego 2012 roku mija 67 lat od dnia wyzwolenia naszego miasta z niemieckich rąk. Po wiekach germańskiego panowania stare piastowskie ziemie, w tym miasto Chojnów powróciły do Macierzy. Jest to data o znaczeniu historycznym, i o tym nie wolno zapominać.
Chojnów w pierwszych latach swojego istnienia należał do Piastów Śląskich, by z kolei trafić pod panowanie królów czeskich, cesarzy austryjackich z rodu Habzburgów czy też królów pruskich. Od zarania dziejów polskie siły zbrojne musiały stawić czoło najazdom obcych. Największym zagrożeniem dla młodego państwa polskiego byli władcy Rzeszy Niemieckiej, którzy wraz z szerzeniem chrześcijaństwa podbijali obszary wschodnie. Zwycięska bitwa pod Cedynią 24 czerwca 972 roku to pierwsze w historii bezpośrednie starcie wojsk polskich i niemieckich. Był to początek długotrwałych najazdów niemieckich na Polskę. " Drang nach Osten" głosiło hasło najeźdźcy - Niemcy stanowią naród bez przestrzeni, a przestrzeń ta jest na wschodzie. Można ją opanować po usunięciu z niej Polaków. Od wieków aż do 1939 roku wisiała nad nami groźba " Drag nach Osten". Naród polski poniósł z tego powodu wielkie ofiary. Zostały nam przemocą lub podstępem wydarte stare ziemie piastowskie. Władzey Rzeszy z tej polityki nigdy nie zrezygnowały. Napaść zbrojna w 1939 roku to dalsza kontynuacja polityki wschodniej, w wyniku której miała zostać zbudowana tysiącletnia Rzesza, koniec historii naszego państwa i narodu. Jak wiadomo, stało się inaczej. Zwycięstwo Niemiec Hitlerowskich nad Polską w 1939 roku był początkiem końca Niemiec hitlerowskich.
Trzeba było wielu lat, by ze zbliżającym się upadkiem Niemiec hitlerowskich ziemie zrabowane nam przed wiekami powróciły do Macierzy. W wyzwalaniu Chojnowa wzięły udział jednostki 373 Dywizji Armii Radzieckiej dowodzonej przez gen. Sozanowa, oraz 9 Korpus Zmechanizowanego generała Iwana Suchowa. O szybkim zdobyciu miasta zadecydowało niemal jednoczesne uderzenie od wschodu i północy. W godzinach wieczornych 10 lutego 1945 roku Chojnów został zdobyty.
W tym czasie jednostki 1-szej Armii Wojska Polskiego przekraczają granicę polsko- niemiecką z 1939 roku, zapoczątkowując tym samym historyczną misję przywracania do Macierzy ziemi zachodnio- pomorskiej. Toczyła zacięte boje przy przełamywaniu niezwykle silnego Wału Pomorskiego i zdobyciu Kołobrzegu. Na Pomorzu znajdowała się 2- ga Armia Wojska Polskiego ześrodkowania w rejonie Gorzowa Wielkopolskiego, skąd miała wejść do bitwy. Rozwój wydarzeń wojennych spowodował, że 2 Armia WP została podporządkowana dowódcy- 1 go Frontu Ukraińskiego i przegrupowana w rejon Trzebnicy, gdzie zamierzano ją użyć do walk o Wrocław. Tu otrzymuje nowe zadanie, w myśl którego nastąpiło przegrupowanie z rejonu Trzebnicy nad Nysę Łużycką i wzięcia udziału w operacji berlińskiej.
Udział żołnierzy polskich w wyzwalaniu ziem północnych i zachodnich był główną przesłanką ich powrotu do Macierzy.
Jako wielkie zaprzeczenie chęciom naszego unicestwienia, tyle razy wymazani przez goliatów jako państwo z mapy świata - wróciliśmy na prastare Ziemie Piastowskie, wróciliśmy tam gdzie rozpoczynała się historia naszego wojska - pod Cedynię , gdzie 24 czerwca 972 roku Wojsko Polskie odniosło nad Niemcami zwycięstwo, a 16 kwietnia 1945 roku forsuje w pobliżu Odrę, kończąc patriotyczną misję bojową przy zdobyciu Berlina.
por. w st. sp. inż. Jan Borysionek
