Zaproszenie na wystawę czasową do Muzeum Regionalnego w Chojnowie

SECESJA ZE ZBIORÓW MUZEUM MIEDZI W LEGNICY

 

 

Jugendstil, Art. Nouevau, Liberty Style, Secesja - to tylko niektóre określenia dla tego samego stylu artystycznego, który powstał pod koniec dziewiętnastego wieku i przeżył swój największy rozkwit na przełomie dwu wieków - XIX i XX. W Polsce używamy najczęściej określenia Secesja.

 

 

Secesja narodziła się w opozycji do stylów historycznych, pragnęła je przezwyciężyć stając się stylem międzynarodowym. Pragnęła mówić własnym głosem i zmienić otaczającą ją rzeczywistość - zgodnie z panującą wówczas doktryną głoszącą, że „ wszystko co należy do istoty życia, powinno zawierać piękno" ( Peter Behrens ).

Artyści poszukiwali syntezy wszystkich sztuk, których celem jest piękno, chcieli powiązania sztuki i życia. Wprowadzali nowe wzorce estetyczne, formy, materiały i techniki. Architektura, urbanistyka, projektowanie wnętrz, moda, pismo, literatura, muzyka - wszystko powinno było być ukształtowane estetycznie. Wszystko wokół człowieka - od domu z jego kompletnym wyposażeniem (meble, lampy, tkaniny, wazony, talerze, sztućce, stroje damskie, biżuteria) po otaczającą go przestrzeń powinno odpowiadać tej zasadzie.

 

 

Odmienny był także stosunek twórców secesyjnych do maszyn i urządzeń. To one mogły sprawić, że nawet niezamożni ludzie będą mieli szansę nabyć piękne i trwałe przedmioty, obcować z nimi na co dzień. Nowoczesny artysta nie widział już swego zadania w drobiazgowym zmaganiu się z pracą ręczną, lecz w wykorzystaniu maszyny. Wiek dwudziesty, jako wiek dominacji maszyn, dawał nowe możliwości artystyczne, stawiał także wysokie wymagania przed projektowaniem artystycznym. Powstające z tej współpracy przedmioty miały być jednocześnie piękne i użyteczne.

Secesję, w zdobnictwie, charakteryzowała najczęściej płynna, falista linia, asymetria (wpływy francuskie), ale także dążenie do prostoty oparte na geometrycznych wzorach oraz wertykalizm (secesja wiedeńska). W tym czasie mamy dwa źródła inspiracji: egzotyczne, związane ze sztuką Dalekiego Wschodu (malarstwo i drzeworyt japoński) i swojskie, bijące w rodzimej sztuce ludowej i lokalnej florze. Artyści posługują się motywami z bujnego świata roślin, głównie irysów, maków, lilii, fiołków.

W wytworach artystycznych zostają nobilitowane mało szlachetne tworzywa, święcą tryumfy dotychczas lekceważone metale, używa się ich nawet do produkcji biżuterii.

 

 

Muzeum Miedzi w Legnicy posiada w swoich zbiorach ponad 200 wyrobów secesyjnych. Jak wynika z nazwy naszego Muzeum, gros tych obiektów zostało wykonanych w miedzi, mosiądzu i brązie. Mamy także zabytki ze srebra, szkła (w montażu z metalem), secesyjne meble, lustra, ramy, wyroby z cyny. Na tej wystawie prezentujemy przede wszystkim niewielki fragment kolekcji rzeźby kameralnej z pracami Emmanuela Villanisa, Paula Philippe, Bruno Zacha i innych rzeźbiarzy oraz  naczynia wykonane z miedzi. Jedną z najlepszych wytwórni działających w tym czasie była Württembergische Metallwarenfabrik z Geislingen (WMF) założona w 1853 r. Z niej pochodzą wazy, wiaderka do szampana, dzbany, świeczniki, plakiety - nie tylko miedziane, także mosiężne i cynowe. Eksponujemy także wyroby z wytwórni Eduarda Huecka z Ludenscheid w Westfalii, norymberskiej fabryki Gebruder Bing AG i najlepszej wytwórni cyny z Bockum koło Krefeld - J.P. Kayser Sohn założonej w 1844 r. Wynalezienie w tej fabryce nowego stopu cyny, zatrudnianie najlepszych projektantów sprawiło, że wytwarzane tu obiekty były sprzedawane w wielu miastach Europy i cieszyły się ogromną popularnością.

 

 

Z czasów gdy całe otoczenie, nawet ubogiego człowieka, przemawiało pięknymi przedmiotami, pozostało kilka drobiazgów - czajnik z podgrzewaczem, koszyczki do szklanek, wiaderko do butelki z szampanem, wazonik,  kałamarz, okucie drzwiowe i klamka, która pomaga już tylko w otwarciu „drzwi do wspomnień" o uprzednim fin-de-sicle'u.